Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2022/12/20-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.

Агуу есөн НАЙРАГЧИЙН сэтгэлд хоногшсон есөн ШҮЛЭГ

1. "ИЖИЙТЭЙГЭЭ БАЙХАД БИ БАЯН БАЙСАН"

Хагарсан чулуу дахиад хэзээ ч эвлэдэггүй шиг

Yнэнээ хэлье

Нулимсаараа зуурч хэлье

Хагацахын цагт үхэл давж уулздаггүй шиг

Yнэнээ хэлье

Амьсгалаа зангидаж хэлье

Ижийтэйгээ байхад би баян байсан...

Орилсоор ижийдээ очин нулимсаа арчуулахад

Одод бүгдээрээ миний нүдэн дотор л түгдэг байсан

Ижий минь инээгээд над руу ирэхэд

Энэхэн замбуутивийн наран над дээр л асгардаг байсан

Ижийтэйгээ байхад би баян байсан

Араг үүрсэн ижийнхээ ар өвөрт гүйхэд

Аараг толгодын элс алтаар нурдаг байсан

Бөртөн бөртөн зэрэглээ хормойтой минь орооцолдож

Бүжин бор хөлийн минь сайрыг долоодог байсан

Ижийтэйгээ байхад би баян байсан

Судас нь лугшиж халуу дүүгсэн

Бурханы өвөр дээр тоглодог байсан

Сүнс зайлам харанхуйн дунд

Сүү нөмөрч унтдаг байсан

Ижийтэйгээ байхад би баян байсан

Уул уулын орой уулздаггүй шиг

Yнэнээ хэлье

Эсээ шатааж хэлье

Урсгал усан эргэж урсдаггүй шиг

Yнэнээ хэлье

Цусаа буцалгаж хэлье

Ижийгээ амирласнаас хойш би гуйлгачин болсон

Гэхдээ...

Энэ хорвоогийн үхлээс бусдыг тоож гуйхгүй гуйлгачин болсон

Ижийтэйгээ байхад би баян байсан

Чилтлээ ширтэх,харчуудын нүдэнд хордсон

Чиний үзэсгэлэнд өөрийн чинь юм нэг ч байхгүй

Төөрөг заяа чинь тэнгэр эцгийнх

Төрсөн бие чинь газар эхийнх

Нулимс чинь хөх булгийн ус

Инээд чинь хөөрүү хадны цуурай

Эрвэлзэх сормуус чинь хиаг өвснийх

Элбэг сөвх чинь харвасан ододынх

Илүү зангүй дөлгөөн чинь уулынх

Их тунгалаг зүс чинь сарных

Өнгө, сүүдрийн хорвоогоос булааж авсан үзэсгэлэн чинь

Өгсөн юм болохоороо буцааж чамаас авна

Гайхуулж яваа үзэсгэлэнгээс чинь

Ганц ч юм чинийх бишээ амраг минь

2️⃣ "МИНИЙ НУТАГ"

Хэнтий, Хангай, Соёны өндөр сайхан нуруунууд

Хойд зvгийн чимэг болсон ой хөвч уулнууд

Мэнэн, Шарга, Номины өргөн их говиуд

Өмнө зvгийн манлай болсон элсэн манхан далайнууд

Энэ бол миний төрсөн нутаг

Монголын сайхан орон

Хэрлэн, Онон, Туулын тунгалаг ариун мөрнvvд

Хотол олны эм болсон горхи, булаг рашаанууд

Хөвсгөл, Увс, Буйрын гvн цэнхэр нуурууд

Хvн малын ундаа болсон тойром бvрд уснууд

Энэ бол миний төрсөн нутаг

Монголын сайхан орон

Орхон, Сэлэнгэ, Хөхvйн онц сайхан голнууд

Уурхай баялагийн охь болсон олон уул даваанууд

Хуучин хөшөө дурсгал, хот балгадын сууринууд

Хол газар одсон харгуй дардан замууд

Энэ бол миний төрсөн нутаг

Монголын сайхан орон

Холхи газраас гялалзсан цаст өндөр хайрханууд

Хөх тэнгэр цэлмэсэн хөдөө хээр цайдамууд

Холын бараа харагдсан ноён шовх сарьдагууд

Хvний сэтгэл тэнийсэн уудам амьсгалт талууд

Энэ бол миний төрсөн нутаг

Монголын сайхан орон

Хангай, Говийн хооронд Халхын уудам нутаг

Хар бага наснаас хөндлөн гулд давхисан газар

Гөрөөс, араатан авласан урт урт шилнvvд

Хvлэг морьд уралдсан хөндий сайхан хоолойнууд

Энэ бол миний төрсөн нутаг

Монголын сайхан орон

Салхины vзvvрт найгасан соргог нарийн ногоотой

Саруулд талд яралзсан сонин янзын зэргэлээтэй

Сайн эрс цугласан байц бэрх газартай

Сvлд тахилга улирсан сvмбэр их овоотой

Энэ бол миний төрсөн нутаг

Монголын сайхан орон

Нарийн өвс ургасан малын сайхан бэлчээртэй

Нааш цааш сvлжих тэнэгэр сайхан нутагтай

Дөрвөн цагийн улиралд дураараа нvvх нутагтай

Таван зvйлийн тарианы хөрс шороот газартай

Энэ бол миний төрсөн нутаг

Монголын сайхан орон

Өлгий сайхан ууланд өвгөдийг тавьсан газар

Yр, ач, хvvхдийн vржиж өссөн газар

Таван хошуу мал тал дvvрэн бэлчсэн нутаг

Монгол хvн бидний сэтгэлийг сорсон орон

Энэ бол миний төрсөн нутаг

Монголын сайхан орон

Өвлийн тасхийм цагт цасан мөсөн бvрхээд

Болор шилийн өнгө гялтганаж, гялалзсан орон

Зуны найртай улиралд цэцэг, навч дэлгэрээд

Жигvvртэн шувуу холоос ирж гангар гунгар донгодсон орон

Энэ бол миний төрсөн нутаг

Монголын сайхан орон

Алтай, Хянган хоёрын завсарт атар баялаг орон

Аав, ээжийн минь оршсон ашдын заяасан нутаг

Алтан нарны туяанд энхжин тогтсон орон

Мөнгөн сарны гэрэлд мөнхжин гялалзсан газар

Энэ бол миний төрсөн нутаг

Монголын сайхан орон

Хvннv, Сvннvгийн vеэс хөгшид өвгөдийн нутаг

Хөх Монголын цагт хvчирхэг болсон орон

Он онд идээшиж олон жилд дассан нутаг

Одоогийн шинэ Монголын улаан туг бvрхсэн нутаг

Энэ бол миний төрсөн нутаг

Монголын сайхан орон

Өссөн төрсөн бидний vндэсний хайртай нутаг

Өнгөлзөгч дайсан ирвэл vтэр өшиглөн хөөнө

Хувьтай энэ орондоо хувьсгалт улсаа мандуулж

Хойчийн шинэ ертөнц дээр хvндтэй гавьяаг байгуулъя

Энэ бол миний төрсөн нутаг

Монголын сайхан орон

3️⃣ "МОНГОЛ ХЭЛ"

Чихину чимэг болсон аялгуу сайхан Монгол хэл

Чин зоригт өвөг дээдсийн минь өв их эрдэнэ

Сонсох бүр яруу баялгийг гайхан баясч

Сод их билэгт түмэн юүгээн бишрэн Магтмуу би

Урьдын бэрх цагт Монгол улсын хэт заяаг

Уйтгарлан бодоход урам зоригийг мину сэргээсэн

Өөдлөн дэвшихийн төгс хувьтайд нь итгүүлсэн

Өрнөн бадрахын шинж нь бүрдсэн өвгөдийн минь хэл

Мөрөн гол цутгалант ширгэшгүй их далай мэт

Мөнхөд үр ач нарын залгамжаар бадранхан дэлгэрч

Хөндий цээжинд орогч бүгдийг нэвтэрх чадалт

Хөгжим мэт яруу баясгалант Монгол хэл минь

Өсөх наснаас өтлөх насан хүртэл

Өдөр бүр үгсийн эрдэнийг чинь баярлан түүнэм

Түм түмэн үеийн оюун билгийн үлэмж сангийн үүдий чинь

Түлхэх бүр сэтгэл сэргэн магнайн үрчлээ тэнийнэм

Түгшүүрт бэрхийг даван туулсан баатар түмний минь

Түвшнээ соёл эрдэнэ юүгээн мандуулахын гэгээн улирал нээгдсэнд

Сэлбэлгүй сэцэн оюутан хэл юүгээн хөгжүүлье хэмээн

Сэтгэл урмас бадран бахдам уу, үсэн буурал өтгөс би

Хутаг өлзий бүрдсэн хувь их заяат түмний минь

Хурц авъяаст хөвгүүд дүү нар халуун элэгтэн хотлоор

Эгшиг сайхан Монгол хэл юүгээн нэн хайрлан дээдэлж

Энхрийлэн бадруулахын бат зориг төгс юутай сайхан

Чихину чимэг болсон аялгуу сайхан Монгол хэл

Чин зоригт өвөг дээдсийн минь өв их эрдэнэ

Сонсох бүр яруу баялгийг гайхан баясч

Сод их билэгт түмэн юүгээн бишрэн магтмуу, би

4️⃣"БИ МОНГОЛ ХҮН"

Аргалын утаа боргилсон

Малчны гэрт төрсөн би

Атар хээр нутгаа

Өлгий минь гэж боддог

Цэнхэр манан суунагласан

Алсын барааг ширтээд

Цэлгэр сайхан нутгаа

Сэтгэл бахдан харахад

Үлээж байгаа салхи нь

Үнсээд ч байгаа юм шиг

Өршөөлт ээжийн минь гар

Илээд ч байгаа юм шиг

Энэрэнгүй сайхан санагдахад

Элэг зүрх минь догдолж

Хосгүй баярын нулимс

Хоёр нүдийг минь бүрхдэг.

Өргөн сайхан нутгийнхаа

Өвчүүн дээр нь төрөөд

Өнөр уудам талынхаа

Өнгөт амьдралын төлөө

Амь биеэ зориулдаг

Ариун нандин заншилтай

Өвгөд хөгшид дээдсийн минь

Үрээ гэж найдаад

Үлдээж надад өгсөн

Өнөр Монгол орны

Нар нь намайг гийгүүлж

Нарийн салхи нь үлээж

Намираа хур нь тэжээж

Найртай сайхан орон минь

Надтай хувь нэг байдаг тул

Унасан энэ нутгаа би

Өөрийн бие шигээ хайрлаж

Угаасан тунгалаг мөрнөө

Эхийн сүү шиг санадаг

Энэ нутагтаа би эзэн нь юм

Энхрийлэлд нь өссөн хүү нь юм

Ирээдүйг нь түмэнтэйгээ босголцох

Их үүргийг хүлээсэн юм

Хэрэв хүн эх орноо

Хамгаас үнэтэй гэдэг бол

Хээр тал нутгаа юунаас ч илүү санадаг бол

Ажиллах хөдлөх бүрдээ

Ард түмнийхээ төлөө

Алхах гишгэх болгондоо

Аугаа орныхоо төлөө бол

Алтан шороо руугаа дайрсан

Атаатны хорт сумыг

Аюуш шиг цээжээрээ таглаж

Амиа өгөхөөс буцахгүй бол

Энэ хүн Монгол хүн

Эх орондоо хайртай хүн

Энэ хайр нь монголчуудад

Эртнээс хэвшсэн хайр билээ

Би Монгол хүн болохоор

Биндэрьяа нутгийнхаа төлөө

Бие амь бүх насаа

Авч байгаа амьсгалаа

Оргилж байгаа зоригоо

Алины нь ч хайрлалгүй зориулдаг

Төрөлх нутгаа гийгүүлсэн

Нарны туяанд хайртай би

Төвшин талдаа цуурайтсан

Эгшигт дуунд дуртай би

Ханагар чөлөөт нутгаа

Харах тусмаа баясаж байна

Халуун амиа хайрлахгүй

Зүтгэх зориг нэмэгдэж байна

Онгирч хөөрсөн сэтгэлээс биш

Оргилсон баярт сэтгэлээ

Орчлон дэлхийн өмнө

Одоо дахиад давтах юм бол

Би Монгол хүн болохоор

Нарлаг Монгол нутгийнхаа

Найдварт хөгжлийн төлөө

Насаа зориулсан улс аа

Анд нөхөдтэйгээ

Алаг бяруу шиг номхон байна гэж

Алалдах дайсан учирвал

Арслан бар шиг догшин байна гэж

Зөвхөн үг хэлээрээ зогсоогүй

Зүрх сэтгэлээрээ монголжсон

Зүг зүгийнхээ ах дүү нарын өмнөөс

Зүглэж хэлэхэд бэлэн байна

5️⃣ " БИ ХААНА ТӨРӨӨ ВЭ?"

Хөх манхан тэнгэрийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Хөмсгөн сарны аялах алсын алс тойрогт

Холын хоёр одны тохиох бяцхан чөлөөнд

Хоёр нүдний үзүүрт цэнхэрлэх төдий тэртээд

Хөх манхан тэнгэрийг эзэгнэхэн төрлөө би

Цаст цагаан уулыг эзэгнэнхэн төрлөө би

Цан хүүрэг савсаж үүлс ороох оргилд

Цасан ширхэг царцаж мөс болох халилд

Царгиа хүйтэн өвөлд сарлагийн бух дошсон

Цаст цагаан уулыг эзэгнэнхэн төрлөө би

Онгон цэнхэр талыг эзэгнэнхэн төрлөө би

Орог саарал зэрэглээ хавар сүүмэлзэх хөндийд

Орсон буурийн шүд өвөл хангинах хоолойд

Yлэг гүрвэлийн мөрийг өдий хүртэл хадгалсан

Онгон цэнхэр талыг эзэгнэнхэн төрлөө би

Мөрөн голын усыг эзэгнэнхэн төрлөө би

Мөнгөн сарны сүүдэр толиорон хөвөх долгионд

Миний өвөг дээдсийн морины туурайнд наалдсан

Хүний нутгийн шороог ариун усаараа угаасан

Мөрөн голын усыг эзэгнэнхэн төрлөө би

Yнэр ялдам агь гангыг эзэгнэнхэн төрлөө би

Yүр шөнийн завсар шүүдэр буух навчинд

Yрэл усан шүүдэрт нь одод гялалзах дэлбээнд

Yхэлгүй мөнхийн бэлэгдэл цагаан уул цэцгэнд

Yнэр ялдам агь гангыг эзэгнэнхэн төрлөө би

Зүүрмэглэгч хун шиг гэрийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Зүйдэлгүй цагаан өрхний хоймсолж томсон оосорт

Зүрхэн улаан галтай ган тулгын тотгонд

Зуун түмэн үед монгол хүний идээшсэн

Зүүрмэглэгч хун шиг гэрийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Сайхан бүсгүйн сэтгэлийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Сормосон дундаан талимаарах алаг нүдний мэлмэрээнд

Саалийн үнэр ханхалсан дээлийн хормойн нугалаасанд

Санан санан уярах цэвэр ичимтгий аашинд

Сайхан бүсгүйн сэтгэлийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Тэнхээт хүлгийн дөрөөг эзэгнэнхэн төрлөө би

Тэлмэн жороо морины шанхны үзүүрийн чичиргээнд

Тэнгэрийн салхинаас бусдыг дээрээн гаргаж үзээгүй

Тэнэгэр говийн сүрэг онгон хулангийн нуруунд

Тэнхээт хүлгийн дөрөөг эзэгнэнхэн төрлөө би

Аадар хур бороог эзэгнэнхэн төрлөө би

Амгалан тэнгэрийг цочоох аянгын догшин гялбаанд

Ариун агаарт шүхэрлэх мөндрийн цагаан ширхэгт

Алтан талд татах солонгын долоон өнгөнд

Аадар хур бороог эзэгнэнхэн төрлөө би

Цээлхэн дууний эгшгийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Цэнхэр хадган дээрх мөнгөн аягатай сархданд

Цээл сайхан эгшигтэй уртын дууны аянд

Цэнгэх зовох хосолсон хүний хувь заяанд

Цээлхэн дууний эгшгийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Хөх тэнгэрийн орныг эзэгнэнхэн төрлөө би

Хөх Монгол алдаршсаны үе дамжсан домогт

Хүчирхэг дээдсийн нутагт мандсан хувьсгалын улаан дөлөнд

Хөрст алтан дэлхийн үрчлээт магнай болсон

Хөх тэнгэрийн орныг эзэгнэнхэн төрлөө би

6️⃣ "МОРИН ХУУР"

Унаган xөлгөө дурсан

Уран хуураа татаж

Утгын яруу дуундаа

Уярч xатуужиж сууxдаа

Xорвоогийн xамаг явдлыг

Xоёрxон чавxдасаар ярьдаг

Xосгүй нэгэн овог

Азийн цээжинд нутагтай

Жонон xараа амилуулсан

Жороо xоёр чавxдас нь

Бөмбөмзүүлэн тэшээд гараxаараа

Дөрвөн цагийн гишгидэлтэй

Xорвоо гэдэг өргөн ч

Xотол гэдэг олон ч

Xолбож яаж дуулаxаараа

Xоёрxон чавxдасанд багтана вэ

Дөрвөн туурайн төвөргөөн

Дөxсөөр дөxсөөр тодорно

Xоёрxон чавхдасанд дээгүүр

Хойнохтоос нь ч зуйрайна

Xоёрxон чавхдасанд дээгүүр

Урдах зам нь дурайна

Алаг зүрхний минь цохилт

Арван хурууны авьяасанд

Xоёр чавхдасаар лугшин

Xонгор амрагаа мөрөөднө

Xоёр чавхдасаар лугшин

Xүслийн далайд умбана

Xоёрхон чавхдасны эгшигэнд

Xорвоо юундаа уярана вэ

Xоёрхон чавхдасны эгшигэнд

Xорвоо юундаа баясана бэ

Буурал xорвоогийн түүхийг

Буман олны хүслийг

Xолбож яаж дуулахаараа

Xоёрxон чавxдасанд багтана вэ

Xорвоо гэдэг хоёрхон өнгө

Xар цагаан хосолсон

Xотол гэдэг хос амраг

Зовлон жаргал хосолно

Өргөн орчлонд хоёрхон чавхдас бий

Өдөр гэж бий шөнө гэж бий

Өнөр олонд хоёрхон тохиол бий

Учрал гэж бий хагацал гэж бий

Xорвоо гэдэг өргөн ч

Xотол гэдэг олон ч

Xоёрхон чавхдасанд багтааж

Xолбохийн учир энээ

Дөрвөн туурайн төвөргөөн

Дөxсөөр дөxсөөр тодорно

Xоёрxон чавхдасанд дээгүүр

Хойнохтоос нь ч зуйрайна

Xоёрxон чавхдасанд дээгүүр

Урдах зам нь дурайна

Алаг зүрхний минь цохилт

Арван хурууны авьяасанд

Xоёр чавхдасаар лугшин

Xонгор амрагаа мөрөөднө

Xоёр чавхдасаар лугшин

Xүслийн далайд умбана

Xорвоогийн xамаг явдлыг

Xоёрxон чавxдасаар ярьдаг

Xосгүй нэгэн овог

Азийн цээжинд нутагтай

Жонон xараа амилуулсан

Жороо xоёр чавxдас нь

Бөмбөмзүүлэн тэшээд гараxаараа

Дөрвөн цагийн гишгидэлтэй

7️⃣ "ТУСГААР ТОГТНОЛ"

Ханат цагаан гэрийн од хийморийн тоонон дээр

Хасаг халуун тулганы омог дөрвөн тотгон дээр

Хан Алтай аавын онгон тэргvvн оргил дээр

Хатан Сэлэнгэ ээжийн одод орчих мандал дээр

Тусгаар тогтнол чамайг

Тунхаглан бичнэ би

Ганган улаан тэмээний зогдор дэвсэх тэшил дээр

Гантай мөнгөн хэтний зоолог тээх тээгэн дээр

Галбын халуун говийн хулан ангах ээрэм дээр

Гантиг чулуун хясааны янгир халих элгэн дээр

Тусгаар тогтнол чамайг

Тунхаглан бичнэ би

Хvж дурдан бvсний ташаа дарах нугалаан дээр

Хvрэл манан хөөргөний даалин дарах наргиан дээр

Хvйсийн шvvдэр буусан уулын гацаа бууцан дээр

Хvннv дээдсийн тамгалсан улбаа гархин буурин дээр

Тусгаар тогтнол чамайг

Тунхаглан бичнэ би

Ширмэн төмөр дөрөөний шивээ зурах тавган дээр

Шижир алтан ээмэгний шигтгээ чимэх гархин дээр

Шинийн хоёрны саран хаяарч шингэх тэнгэр дээр

Шинэ нялх ногоо ханшиж задрах газар дээр

Тусгаар тогтнол чамайг

Тунхаглан бичнэ би

Аавын мөнгөн хазаарын найман цэнгийн товруун дээр

Азын алаг мэлхийн наян нэгэн шагайн дээр

Алиахан саарлын унага хөллөн тэнцэх нуга дээр

Ангирын хоёр дэгдээхэй хөвөн цэнгэх нууран дээр

Тусгаар тогтнол чамайг

Тунхаглан бичнэ би

Индэр улаан галын цац бадман дөлөн дээр

Ижил хоёр загалын цацаг шанхан дэлэн дээр

Идэр гурван есийн цас чахрах цайдам дээр

Есөн голын цан хөөрөх царман дээр

Тусгаар тогтнол чамайг

Тунхаглан бичнэ би

Бэлгийн цэнхэр хадагны хоёр гардах дэлгээс дээр

Бэхэн хар гэзэгний хосоор дарах сvлжээс дээр

Бэрийн домогт цэцгийн хорвоо уярах дэлбээн дээр

Бидэрт мөнгөн сарны хоймор унах туяан дээр

Тусгаар тогтнол чамайг

Тунхаглан бичнэ би

Урсгал татмал усны хөл алдах ёроол дээр

Ургамал таримал модны хөрсөнд хавах ёзоор дээр

Уяран мэлмэрэх янагийн дурлал амилах харцан дээр

Уйлан мэндлэх vрийн дуулан орхих манцуйн дээр

Тусгаар тогтнол чамайг

Тунхаглан бичнэ би

Ажнай сайн хvлгийн гал цахилах тууран дээр

Аагисан улаан хvдрийн ган царцах хайлш дээр

Амар тvвшин жаргалтай ам бvлийн дансан дээр

Алтан босго өлзийтэй айл бvхний vvдэн дээр

Тусгаар тогтнол чамайг

Тунхаглан бичнэ би

Баяр найрын ширээний амтат тансаг идээн дээр

Баян хангайд мөнхөрсөн арц хуш зээгэн дээр

Балтаар давтан хийсэн анжисны торгон ирэн дээр

Багц дvvрэн ургасан атрын тарианы мөрөн дээр

Тусгаар тогтнол чамайг

Тунхаглан бичнэ би

Эрт айлын хаяа дархан хилийн дээсэн дээр

Энхтайвны харуул дайчин эрсийн тангараг дээр

Эрдэнэ зуугийн хэрэмний зуун найман суварга дээр

Энэ зууны өргөөний зуун тvмэн цонхон дээр

Тусгаар тогтнол чамайг

Тунхаглан бичнэ би

Эрх чөлөөний зарлиг ардын vндсэн хууль дээр

Эрх хэл соёлынхоо ад биш баян сан дээр

Эрдэнэтийн арга билиг алтан соёмбын гачил дээр

Эх нутгийн шорооны амиар солих ширхэг дээр

Тусгаар тогтнол чамайг

Тунхаглан бичнэ би

Аав ээжийн буянтай өлзийт цагаан хоймор дээр

Амин гарвалын толботой өлгийт нялхсын өөжин дээр

Ардын журамт цэргийн өргөж ялсан туг дээр

Амьсгалаа бидэнд өгсөн өрлөг дээдсийн дурсгал дээр

Тусгаар тогтнол чамайг

Тунхаглан бичнэ би

Хан тэнгэрт сvмбэрлэсэн vйлдвэр уурхайн яндан дээр

Хаяа нийлж сvндэрлэсэн vлгэрийн харшийн туурган дээр

Хангай говь талын vлэмжийн өв баялаг дээр

Халуун эх оронч бvхний vндэсний их бахархал дээр

Тусгаар тогтнол чамайг

Тунхаглан бичнэ би

Сав саваар саалийн харваж хvрэхгvй зэлэн дээр

Сая саяар сvргийн хатирч хvрэхгvй билчээр дээр

Сар нарны өртөөнд хагацаж болшгvй учрал дээр

Сайхан монгол орноо хайрлаж ханашгvй ерөөл дээр

Тусгаар тогтнол чамайг

Тунхаглан бичнэ би

Өглөө бvрийн нарны асгаран буух цацрал дээр

Өвгийн морин хуурын аялгуу хослох утсан дээр

Өргөн цээж чөлөөтэй амьсгалж яваа газар дээр

Өөрийн толгой мэдэлтэй амьдарч яваа заяан дээр

Тусгаар тогтнол чамайг

Тунхаглан бичнэ би

Ухаа хонгорын жолоог захлан татсан талбай дээр

Ухаант жанжин Сvхбаатарын зарлан дуудсан тунхаг дээр

Улаанбаатар нийслэлийн заяа тэтгэх дээвэр дээр

Улсаа ачлан захирсан засаг төрийнхөө ордон дээр

Тусгаар тогтнол чамайг

Тунхаглан бичнэ би

Нvvрэнд нь гал бадарсан монгол эцгийн хийморь дээр

Нvнжгэнд нь нар гэрэлтсэн монгол эхийн сэтгэл дээр

Нvvдлийн өргөөнд нэгдсэн монгол аймгийн холбоон дээр

НҮБ-ын шилтгээнд заларсан монгол улсын далбаан дээр

Тусгаар тогтнол чамайг

Тунхаглан бичнэ би

Эзэн сууж жаргасан их заяагаа сvсэглэж

Эх орон талынхаа ирээдvйн таалалд нийцvvлж

Эрдэнэсийн далайгаас шvvрдсэн итгэлийн сувд vгсээр

Эрх жаргалаа баталсан иргэн бvхний гараар

Тусгаар тогтнол чамайг

Тунхаглан бичнэ би

8️⃣ "ЕСӨН ЭРДЭНИЙН ОРОН"

Ивээлт нарны нь цацрал алтан эрдэнэ

Элгэн уулсын нь оргил мөнгөн эрдэнэ

Илчийн улаан гал нь шүрэн эрдэнэ

Ээжийн цагаан сүү нь сувд эрдэнэ

Энгүй өргөн тал нь оюу эрдэнэ

Эрхэс наадах тэнгэр нь номин эрдэнэ

Элбэрлийн цагаан гэр нь тана эрдэнэ

Энх үүрийн туяа нь зэс эрдэнэ

Эрхэт ардын нь эв ган эрдэнэ

Эх орон минь есөн эрдэнэ

Эргэх их дэлхийн уул усанд тэгшхэн

Илч гэрлийн гайхамшиг мандсан нар алтан билээ

Энгүй өргөн талын шимт хөрсөнд төлжиж

Эрдэнийн түрүү сугсруулсан амуу тариа алтан билээ

Энэ сайхан монголын удам залгасан бүл

Энхрий хос амрагийн дурсгалын бөгж нь алтан билээ

Энэрэлт төрийн далбаанд эгнэгт өнгөлөг гялалзсан

Эрдэнийн соёмбо үсэг

Элэгдэшгүй алтан билээ

Авралын гэгээн нар нь алтан

Ачит төрийн сүлд нь алтан

Арвайн түмэн түрүү нь алтан

Амраг хосын дурсгал нь алтан

Миний эх орон алтан эрдэнийн билээ

Саваа дүүрэн мэлтэлзэх Онон, Хэрлэнгийн урсгал

Сартай шөнөөр ажихад мөнгөн хээтэй байв

Саалийнхаа дээжийг өргөж, аянд хүүгээ үдсэн

Санаа нь сүү эхийн, цацлын халбага мөнгөн байв

Саатаж алсад суугаад аавдаа очиж золговол

Санасан эцгийн зэхсэн эмээл мөнгөн байв

Эцгийн зэхсэн эмээл нь мөнгөн

Ээжийн цацлын халбага нь мөнгөн

Сар наадсан ус нь мөнгөн

Сархад мэлтэлзсэн хундага нь мөнгөн

Миний эх орон мөнгөн эрдэнийн билээ

Улсынхаа заяаг түшиж хувьсгалч ах нарын

Уухайлан мандуулсан туг шүр адил улаан билээ

Уламж эртнээс дээдэлсэн монгол хүний голомт

Угалз дөлт гал минь шүр адил улаан билээ

Удмаас буян төгс өргөө цагаан гэрийн минь

Унь тооны бүхлээрээ шүр адил туяаран билээ

Уул усны савд уран бие найгуулсан

Удвал цэцгийн дэлбээ шүр адил дөлтөн билээ

Хурын улаан цэцэг нь шүрэн

Хувьсгалын улаан туг нь шүрэн

Хурц улаан гал нь шүрэн

Хорол улаан тооно нь шүрэн

Миний эх орон шүр эрдэнийн билээ

Өргөн талын элгэнд чандманаланхан буусан

Өргөө гэрүүд минь танан өнгөөр цавцайна

Өчнөөн үеийг элээсэн хангайн буурал уулсын

Өвгөн цаст оргил танан өнгөөр цагаарна

Өлзийт ерөөл билэгдэж, өнөр буурал эхийн

Өргөсөн сүүний дусал танан өнгөөр цацарна

Өнөөдрийн сайхан үеийн бат цагаан харшууд

Өвлөж хойчдоо үлдээх тана эрдэнэ байна

Хайрын цагаан сүү нь танан

Ханат цагаан гэр нь танан

Хангайн цагаан оргил нь танан

Хашийн цагаан орд нь танан

Миний эх орон танан эрдэнийн билээ

Yүлгүй шөнийн тэнгэрт сүүн заадас татуулж

Өвч түгсэн одод сувд адил гялалзана

Yелээ татсан талын энгээр тархан бэлчсэн

Yржилт хонин сүрэг минь сувдранхан налайна

Yнэрт тансаг өвсний ширхэг тоолон буусан

Yүрийн ариун шүүдэр сувдан далай байна

Yр буяны "тэнгэр" саальчин монгол хүүхний

Yсний гоёхон даруулга сувдан хээтэй байна

Хөх тэнгэрийн нь одод сувдан

Хөдөө талын нь сүрэг сувдан

Энх үрийн нь шүүдэр сувдан

Эгэл саальчны гоёл нь сувдан

Миний эх орон сувд эрдэнийн билээ

Эр биеийн хийморь сэргэж үүрийн талд давхивал

Энгүй тэнгэр зүүнээсээ зэсийн өнгөөр хаяарлаа

Ээлт сүргээ хурааж үдшийн хотонд ирвэл

Энэтээх үүлсийн хормой зэс эмжээр татлаа

Эгшигт дуугаа аялж айргаа аягалан суувал

Идээ сөгнөсөн хувин зэс бүстэй байлаа

Энхийн их ордны ган нуруу холбож

Эвийн гагнуур тавивал зэсийн өнгөөр цацарлаа

Саалийн хувингийн бүс нь зэс

Сайн гагнуурын оч нь зэс

Онгон үүрийн туяа нь зэс

Оройн үүлсийн хаяа нь зэс

Миний эх орон зэс эрдэнийн билээ

Ухаан санаа цэлмэх уулсынхаа хярд гарвал

Ургаа сум шиг гацуур оюу ногоон байв

Уудам талдаа ирээд дөрөө мултлан буувал

Урьхан намрын ганга нь оюу ногоон байв

Уран бидэр татах нуураа хөвөөлөн алхвал

Усны цээлд замаг нь оюу ногоон байв

Унаган хүлгээ хантайрч эмээлийн дөрөө авбал

Угалз ширээлсэн гөлөм нь оюу ногоон байв

Усны зөөлөн замаг нь оюу

Угалз ширээлсэн гөлөм нь оюу

Урьхан намрын ганга нь оюу

Уулсын сайхан гацуур нь оюу

Миний эх орон оюу эрдэнийн билээ

Хүү миний заяанд эхийн сүү шиг ариухан

Хүслийн сайхан тэнгэр номин цэнхэр юм

Хүлэг морин гүйх хаврын налгар өдөр

Хүрээлсэн талын зэрэглээ номин цэнхэр юм

Хүйтэн өвлийг халсан дулаан цагийн билэгдэл

Хүүшид ургасан яргуй номин цэнхэр юм

Хүний дээд аавдаа, шинийн нэгэнд золгохдоо

Хүндлэн барьсан баранзад номин цэнхэр юм

Эрхсийн цэнхэр тэнгэр нь номин

Илбийн цэнхэр зэрэглээ нь номин

Эхний цэнхэр цэцэг нь номин

Энхийн цэнхэр хадаг нь номин

Миний эх орон номин эрдэнийн билээ

Эрмэг хүлэг морь минь хазаар даран хатирахад

Эгшиг татах амгай зуузай нь ган билээ

Илч гэрэл өртөөлсөн аварга их алхаа

Эрчмийн баганад бэхэлсэн зузаан утас ган билээ

Эх сайхан орныхоо дархан хилийн харуул

Эр цэргийн зэвсэг эмтэршгүй илд нь ган билээ

Эрхэм алдраа бадруулсан өнөр өөдрөг түмэн

Эрэлхэг монгол ардын эв нь ган билээ

Уран хазаарын амгай нь ган

Урсгалт гэрлийн утас нь ган

Эр цэргийн зэвсэг нь ган

Эрхэт ардын эв нь ган

Миний эх орон ган эрдэнийн билээ

Мэргэд цэцэлсэн далай хөлгөн их судрыг

Миний ард түмэн есөн эрдэнээр бичдэг билээ

Мөнх бусыг дагасан ачит буурлаа хүндэлж

Миний ард түмэн есөн эрдэнэ дэвсдэг билээ

Мөхөлгүй эрдэнийн дээж есөн эрдэм төгс

Миний ард түмэн улсаа бадруулж яваа билээ

Мөрөөдөл хүслийн дээд эв хамтад хүрч

Миний ард түмний есөн хүсэл бүрдэх билээ.

9️⃣ " АМЬДДАА БИЕ БИЕНЭЭ ХАЙРЛА"

Хүмүүс ээ, амьддаа бие биенээ хайрла

Амьддаа бие биенээ хайрла хүмүүс ээ

Алив сайхан бүхнээ бусдаас бүү харамла

Хэрэггүй үгийн зэвээр зүрхийг нь бүү шархлуул

Хэн нэгийгээ харанхуй нүх рүү бүү түлх

Архинд орсон нэгнийгээ шоолж бүү инээ

Аяа чиний аав чинь ч байж мэднэ шүү

Амжиж чи өөрөө алдрын зэрэгт хүрсэн бол

Аз жаргалын хаалгыг бусаддаа нээж өг

Ачийг чинь тэд бас бүү мартаг

Ганц сайхан үгээр дутаж яваа хүнд

Гарцаагүй түүнийг нь олж хэл

Гадаа нартай ч, гэрт хүйтэн өдөр

Газар дээр нэг бус удаа тохиолдоно

Чамд дуралсан сайхан хөвгүүнийг

Чанга хатуу үгээр битгий гомдоо бүсгүй минь

Чамд дуралсных нь хариуд хайрла

Чамаас сайхан хүүхэнд ч дурлаж болох шүү дээ

Бидний амьдрал авь адилхан

Бидний хоолой дээр үг хүртэл нэг янзаар зангирч

Бидний хацар дээр нулимс хүртэл нэг янзаар бөмбөрч

Бидний зам дээр ав адилхан учрал тохиолдоно

Бүсгүйн доголон нулимсыг асуулгүйгээр арчиж өг

Бүдэрч унасан хүүхдийг дээр өргөн аргад

Өнөөдөр чи инээж нөгөөдөх чинь уйлдаг ч

Өөр нэгэн өдөр чи уйлж, цаадах чинь инээнэ

Өлгий, авс хоёрыг хүн бүхэн дамждаг болохоор

Өөр юу ч хэрэггүй, бие биеэ л хайрла

Өргөн хорвоод хүн ингэж хайраар л дутаж болохгүй

Аз жаргалыг би, хүний сэтгэлийн галаар төсөөлдөг болохоор

Алтан нар гэрлээ бидэнд ав адилхан хайрладаг болохоор

Амьд явахыг би, бусдад хайраа түгээхийн нэр гэж бодном

Аз жаргалыг би бусдаас хайр хүлээхийн нэр гэж ойлгоном

Амьддаа бие биенээ хайрла хүмүүс ээ

Алив сайхан бүхнээ бусдаас бүү харамла

Тайтгарахуй
Тайтгарахуй
 
Зөвлөгөө: “Гэрт заавал байлгах хэрэгтэй тан”
Зөвлөгөө: “Гэрт заавал байлгах хэрэгтэй тан”
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2022/12/20-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.